W związku ze zbliżającym się świętem patrona szkoły chcielibyśmy przybliżyć historię wysiedleń na Zamojszczyźnie. W najbliższych dniach na stronie ZSP Nr 4 w Zamościu będziemy prezentowali recenzje książek na temat Dzieci Zamojszczyzny.
Wysiedlenia i pacyfikacje na Zamojszczyźnie były częścią Generalnego Planu Wschodniego (Generalplan Ost) zakładającego zdobycie nowej “przestrzeni życiowej” dla Niemców.
Pacyfikacje terenów wschodnich zaczęły się już w 1941 r., natomiast na masową skale ruszyły w listopadzie 1942 r. Drugi etap wysiedleń i pacyfikacji rozpoczął się w nocy z 23 na 24 czerwca 1943 r. (Akcja Wehrwolf). Wysiedlono ponad 100 tys. osób, w tym około 30 tys. dzieci.
Świadectwa tamtych tragicznych wydarzeń znajdują się m.in. w Archiwum Państwowym w Zamościu. Na stronie internetowej tej instytucji zamieszczone są zdjęcia oraz fragment protokołu przesłuchania mieszkańca wsi Gorajec, który prezentujemy poniżej:
Wieczorem 30 czerwca 1943 roku Niemcy w zielonych mundurach, noszący na rękawach oznaki z “trupią główką” otoczyli naszą wieś. Było ich około dwustu. O świecie 1 lipca 1943 roku wchodzili do mieszkań i zabierali dorosłych mężczyzn. Na każdym domu, na drzwiach była uprzednio wywieszona kartka ze spisem całej rodziny. Zapowiadali, że w przypadku stwierdzenia braku kogokolwiek reszta rodziny zostanie rozstrzelana. Ja zostałem zabrany razem z około siedemdziesięcioma mężczyznami z naszej wsi. Przywieźli nas Niemcy samochodami ciężarowymi pod eskortą do Zwierzyńca. Tu umieścili nas w barakach ogrodzonych drutem kolczastym. Byli tam również mieszkańcy innych miejscowości, w tym również kobiety i dzieci. Słyszałem od ludzi, że Niemcy bili niektórych z zatrzymanych a nawet dopuszczali się zabójstw. Osobiście tego nie widziałem (…). Stąd przewieziono mnie z innymi mieszkańcami naszej wsi do Zamościa, gdzie umieszczono nas w barakach przy ulicy Okrzei. Tu byliśmy przez cztery dni. W obozie było bardzo złe wyżywienie. Nie było żadnej pomocy lekarskiej ani leków. Spaliśmy na słomie rozrzuconej na gołej ziemi (…).
Źródło: