Miejsce narodzin Jezusa od samego początku było otoczone szczególną czcią chrześcijan. Stąd narodziła się tradycja budowania szopek i organizowania przedstawień teatralnych, aby przypomnieć wiernym to niezwykłe wydarzenie, jakim było przyjście na świat Zbawiciela.
Pierwotnie szopki były organizowane tylko w kościołach. Na tle dekoracji z grotami, skałami i roślinnością obok żłóbka ustawiano nieruchome figurki Maryi i Józefa oraz adorujące postaci pastuszków, zwierząt i trzech króli.
Do Polski tradycję szopek bożonarodzeniowych wprowadzili franciszkanie. Początkowo były organizowane w bocznych ołtarzach kościołów i składały się z figur wyobrażających Dzieciątko, Maryję, św. Józefa, pastuszków i Trzech Króli ustawionych na tle scenerii Ziemi Świętej. Z czasem dla podniesienia ich atrakcyjności zaczęto je wzbogacać rozbudowanymi scenami i nowymi postaciami, także świeckimi.
W domach prywatnych szopki zaczęły pojawiać się dopiero od XVIII wieku. Największą na świecie jest ruchoma czeska szopka Kryzovy jeslieky – została nawet wpisana do Księgo rekordów Guinnessa, a podziwiać ją można w muzeum w Jindrichovym Hradcu. Monumentalne dzieło, składające się z prawie 1400 figurek, było tworzone przez ponad 60 lat.
Na przełomie XVIII i XIX wieku upowszechniły się przedstawienia odgrywane na scenie drewnianych konstrukcji budowlanych na wzór pałaców, ratuszy lub dworków. Architektura obnoszonych szopek, zapewne na skutek rywalizacji, stopniowo się udoskonalała. Popularność grup kolędniczych obnoszących szopki po domach zależała nie tylko od urody szopki czy kukiełek, lecz także od jakości tekstów, które oprócz wątków religijnych poruszały tematy współczesne.
Źródło: Beata Gołembiowska, “Tradycje Bożego Narodzenia”:
Poniżej prezentujemy linki do filmików umieszczonych na You Tubie, które będą pomocne, gdy sami chcemy wykonać taką szopkę i w ten sposób udekorować swój dom: