“Dzieci Zamojszczyzny”

Tuż po agresji Niemiec na Związek Radziecki, przybył do Generalnej Guberni Heinrich Himmler, po czym zlecił utworzenie wokół Zamościa „niemieckiego okręgu osiedleńczego”. Generalny plan hitlerowców przewidywał zniemczenie wielkich obszarów w Europie Wschodniej, polegający na osiedleniu na tych terenach Niemców po usunięciu ludności miejscowej. Realizacja tego planu była możliwa tylko na drodze podbojów i likwidacji narodu polskiego. W 1941 roku na rozkaz Himmlera wysiedlono ponad 2tys. osób z siedmiu wsi Zamojszczyzny. Do marca 1943 roku wysiedlono Polaków z 116 wsi Zamojszczyzny. Ludność więziono także w obozach przejściowych m.in. W Zwierzyńcu i Zamościu, po czym wywożono do obozów zagłady: Majdanka i Oświęcimia.

Hitlerowcy wybierali spośród dzieci zamojskich te, które w myśl obłąkańczych rasowych założeń nadawały się do zniemczenia. Wywożono je w głąb Rzeszy i poddawano germanizacji. Jak się oblicza, spośród 110 tyś. wywiezionych ludzi, ten straszny los spotkał około 30 tyś. dzieci.

Dzieci Zamojszczyzny — ofiary obozów, ofiary wojny, ofiary faszyzmu. Ci, którzy, jak pisze Tadeusz Różewicz, „ocaleli prowadzeni na rzeź”. Na barkach dźwigają brzemię straszliwych wojennych doświadczeń. Czują jeszcze gorzki smak niemieckiego wiktu, a przed oczyma mają koszmarne obrazy wspomnień. Obyśmy nigdy o nich nie zapomnieli!